Μεγάλος περίπατος στο χωριό
Πλατεία, οδός Ρήγα Παλαμήδη, βρύση του Μπαρή, Παλαμηδέικα, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, Άγιος Παντελεήμων, Καταγιώργης.
Διάρκεια: Δύο ώρες
Από την πλατεία ακολουθείτε τον κεντρικό δρόμο προς τη Χρυσοπηγή. Μετά το φούρνο, ανηφορίζετε την οδό Ρήγα Παλαμήδη, ένα γραφικό καλντερίμι από όπου ακούτε στα πλαϊνά ρυάκια τα νερά να κυλούν ανάμεσα στις καταπράσινες καρυδιές και τα περιβόλια. Φτάνετε στη βρύση του Μπαρή, με τη μεγάλη πετρόχτιστη καμάρα.
Στη συνέχεια ο δρόμος περνάει από τα χαρακτηριστικά σπίτια με τις τυφλές καμάρες. Το ισόγειό τους στέγαζε, παλιότερα, μαγαζιά. Μόλις βγείτε σε ένα μικρό πλάτωμα θα δείτε μια άποψη του χωριού. Τα εκκλησάκια των απέναντι κορυφών είναι οι Άγιοι Πάντες, αριστερά, και ο Άί-Γιάννης, δεξιά.
Ανηφορίζοντας στο μονοπάτι και συνεχίζοντας δεξιά συναντάτε τη συνοικία “Παλαμηδέικα”, από το όνομα της οικογενείας του Ρήγα Παλαμήδη, αγωνιστή του ’21 που διακρίθηκε κυρίως για τη δράση του στην πολιτική. Γενικός γραμματέας της Α’ Πελοποννησιακής Γερουσίας και πληρεξούσιος όλων σχεδόν των Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνα κατέλαβε, μετά την Απελευθέρωση, σημαντικές θέσεις σε όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις και συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 και στη σύνταξη του συντάγματος.
Συνεχίζοντας συναντάτε τη βρύση του Δεμερούκα σε ένα τοπίο με λεύκες και καρυδιές με φόντο τις γυμνές πλαγιές της Κλινίτσας. Οι δεκατρείς πετρόχτιστες βρύσες του χωριού, που παλιότερα λειτουργούσαν ως τόποι κοινωνικής συναναστροφής αλλά και γεωγραφικού προσδιορισμού της γειτονιάς, θεωρούνται σήμερα μνημεία λαϊκής αρχιτεκτονικής. “Στη βρύση του Λουκά” ή “στη βρύση του Μπαρή” λένε ακόμη οι ντόπιοι και ο χώρος γίνεται οικείος. Τα οδωνύμια, περιορισμένα στη Στεμνίτσα, δίνονται κυρίως για να τιμήσουν εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου ή σημαντικά ιστορικά γεγονότα.
Μετά τη βρύση του Δεμερούκα ακολουθείτε το δρόμο αριστερά. Στο δεξί σας χέρι βρίσκετε το μονοπάτι που ανεβαίνει στην Κλινίτσα και οδηγεί στον Άγιο Αθανάσιο και τη “Μάνα του Νερού”, που δίκαια φέρει αυτό το όνομα, αφού είναι η πηγή υδροδότησης όλου του χωριού. Το νερό της φτάνει μέσα από κανάλια στα λιγοστά περιβόλια, σε μύλους και σε βρύσες. Ως εκεί είναι ένας όμορφος περίπατος, ελαφρά ανηφορικός, διάρκειας 20′.
Προχωρώντας, η πρώτη εκκλησία που βλέπετε είναι ο Άγιος Νικόλαος με το κομψό καμπαναριό. Από τον αυλόγυρο της εκκλησίας μπορείτε να αγναντέψετε για άλλη μια φορά τη θέα προς το χωριό.
Αν αντί να συνεχίσετε το μονοπάτι κάνετε μια μικρή παράκαμψη στρίβοντας δεξιά, Θα συναντήσετε, στα 50 μ. περίπου, τη βρύση του Αναφυτρού που ανακατασκευάστηκε πρόσφατα. Πολλοί Στεμνιτσιώτες που κατοικούν σε όλα τα σημεία του ελλαδικού χώρου επιλέγουν την ανακαίνιση τέτοιων μνημείων για να συνδέσουν το όνομά τους για πάντα με τον τόπο τους.
Παίρνετε πάλι το κατηφορικό μονοπάτι, που στη συνέχειά του ακολουθεί τη ρεματιά, μέσα σε ένα δροσερό τοπίο γεμάτο καρυδιές, το χαρακτηριστικότερο δέντρο της Στεμνίτσας.
Κατεβαίνετε στη βρύση του Μπαρή και ακολουθείτε το μονοπάτι δεξιά, που περνώντας από τη ρεματιά σας οδηγεί στην όμορφη πλαγιά της “Πέρα Μεριάς”. Την άνοιξη εδώ Θα ακούσετε τα αηδόνια να κελαηδούν ανάμεσα στις αμυγδαλιές και τα κυπαρίσσια. Εδώ έρχονταν παλιότερα τα παιδιά τον χωριού την Πρωτομαγιά για να “πιάσουν το Μάη”, να φάνε μυρώνια και το μέλι από τα λουλούδια της κουτσουπιάς, να μαζέψουν μολοχάνθια και χαμομήλι για γιατρικά και να “προσφαϊσουν” με ξυνολάπαθο και ψωμί. Φτάνοντας στην κορυφή συναντάτε το σπίτι του Ηλία Μίγκλαρη, σπουδαίου στεμνιτσιώτη αγωνιστή του 1821 που έπεσε μαχόμενος, μαζί με δεκαεπτά Στεμνιτσιώτες, στη μάχη του Σκουλενίου, στη Μολδαβία, τον Ιούνιο του 1821. Από την οικογένεια Μίγκλαρη ονομάστηκε μια περιοχή της Στεμνίτσας “Μιγκλαρέικα”.
Φορτωμένος με μνήμες του 1821 ο δρόμος αυτός (όπως και άλλοι του χωριού) σας φέρνει στο σπίτι του Ιωάννη, του επονομαζόμενου Γενναίου, Κολοκοτρώνη, γιου του Θεόδωρου και άξιου αγωνιστή. Στη συνέχεια, μέσα από ανηφορικά και κατηφορικά λιθόστρωτα δρομάκια φτάνετε στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου με τα πέτρινα σπίτια και τα χαλάσματα από ψηλά και επιβλητικά κτίσματα, που μαρτυρούν το μεγαλείο των αλλοτινών χρόνων της Στεμνίτσας. Αν είναι Ιούνιος ( που ακόμη είναι άνοιξη στο βουνό), ολόκληρη η πλαγιά κιτρινίζει και ευωδιάζει από τα ανθισμένα σπάρτα.
Καταλήγετε στον όμορφο και γεμάτο κερασιές περίβολο της σταυροειδούς με τρούλο εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Μετά την εκκλησία συνεχίζετε το μονοπάτι μέχρι τη βρύση του Λουκά, κατασκευασμένη με πελεκητή πέτρα από ντόπιους τεχνίτες. Στον λιθόστρωτο αυλόγυρο, κάτω από το μεγάλο πλατάνι, σας προτείνουμε να κολατσίσετε με ψωμί αγορασμένο από τον παραδοσιακό κοινοτικό φούρνο, που λειτουργεί με ξύλα. και ντόπιο τυρί. Προχωρώντας φτάνετε στον κεντρικό δρόμο Στεμνίτσας-Δημητσάνας για να επισκεφθείτε τον Άγιο Παντελεήμονα.
Ο Άγιος Παντελεήμων είναι μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική με τοιχογραφίες άριστης τέχνης. Η διάταξη των τοιχογραφιών είναι όμοια με της Παναγίας της Μπαφέρως και του Προφήτη Ηλία. Από τις αξιολογότερες είναι το Όραμα του αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας στη βόρεια πλευρά του ιερού, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στο χτιστό τέμπλο και η αγία Παρασκευή στη βόρεια πλευρά του κυρίως ναού.
Χαμηλότερα από το ναό του Αγίου Παντελεήμονα, σε βραχώδες έξαρμα, βρίσκεται ο Άγιος Γεώργιος ή Καταγιώργης, που, σύμφωνα με την παράδοση, είναι ο παλαιότερος ναός της Στεμνίτσας. Ανήκει στον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο με τον Άγιο Παντελεήμονα. Από τις λίγες τοιχογραφίες που σώζονται, προσέξτε τη Μεγάλη Δέηση στο τέμπλο. Η αγιογράφηση του ναού ανάγεται πιθανόν στον 18ο αιώνα.
Χαμηλότερα ακόμη, στη ρεματιά, βρίσκεται η πηγή Δρακουνέρα. Σίγουρα Θα ανταμειφθείτε ακολουθώντας το μονοπάτι ως την πηγή αυτή. Θα ξεκουραστείτε στους λειασμένους βράχους κάτω από τον ίσκιο της ψηλής λεύκας και της καρυδιάς. Εδώ έρχονταν παλιά οι νοικοκυρές, σε παρέες ή μοναχές τους, για να πλύνουν τα χαλιά και τις κουβέρτες τους. Από πάνω υψώνεται η συνοικία το Κάστρο και απέναντι οι ‘Αγιοι Πάντες, χτισμένοι στα απόκρημνα βράχια.
Μετά την επιστροφή στην πλατεία, εάν οι δυνάμεις σας σάς επιτρέπουν ένα δεκάλεπτο περπάτημα ως το Αεράκι, στο δρόμο Στεμνίτσας-Δημητσάνας, θα απολαύσετε τη Θέα στην Κλινίτσα σε ένα τοπίο που προκαλεί δέος.
